Verantwoordelijk

De natuur kent eindeloos veel voorbeelden van verantwoordelijkheid ten opzichte van een ander wezen, ding of de omgeving. Wij mensen voelen ons verantwoordelijk voor huis en haard, onze familie, kinderen en niet te vergeten voor ons werk. Wij dragen de verantwoording bewust of onbewust voor veel meer dan wij ons beseffen.

Maar de last van verantwoording is op den duur alléén draagbaar wanneer dit ook gepaard gaat met een vergelijkbare hoeveelheid vreugde. Er zijn vele manieren om deze uiterst noodzakelijke en vaak veronachtzaamde vreugde direct of indirect te genereren.

De hoogte van het salaris, de gezondheid van een kind, het begrip van een partner, het enthousiasme van een huisdier, de feedback van een collega, de dankbaarheid van een patiënt, uitingen van natuur en kunst en tenslotte de kunst om jezelf te belonen etc.

Het is opvallend dat de, ons letterlijk ontlastende, vreugde veelal van buiten komt, maar dat betekend niet dat wij ook ten alle tijden afhankelijk zijn van externe erkenning. Zodra een mens ontdekt dat zijn of haar verantwoordelijkheid geen vreugde meer schenkt en dat hij of zij voor deze vreugde geheel afhankelijk is van externe inbreng, dan wordt het tijd om te veranderen of om zichzelf te belonen.

Doet een mens dat niet dan wordt de situatie steeds onbevredigender en tenslotte onhoudbaar. Gaan we dan toch door op basis van discipline dan staat de burn-out vrolijk op de stoep te wachten totdat de laatste druppel de emmer doet overlopen. Verantwoordelijk voelen is geen universeel gegeven maar een individuele interpretatie van persoonlijke omstandigheden.

Natuurlijk ben je als ouder verantwoordelijk voor jouw kinderen zolang ze minderjarig zijn, maar ook die verantwoording kan alléén gedragen worden wanneer de last door vreugde gecompenseerd wordt. Natuurlijk ben je als werknemer verantwoordelijk voor jouw taak, natuurlijk ben je als werkgever verantwoordelijk voor jouw personeel, natuurlijk ben je als politicus verantwoordelijk voor het wel en wee van jouw land, maar al die verantwoording kan alléén gedragen worden op de juiste basis van vreugde.

Je kunt miljoenen verdienen maar toch ontevreden zijn door gebrek aan erkenning, je kunt zakelijk succesvol zijn maar toch niet gelukkig omdat de ware vreugde in jouw werk ontbreekt en je met al jouw luxe niet echt gelukkig bent, je kunt alles keurig op een rijtje hebben en denken alles onder controle te hebben maar zonder vreugde is dat niks waard en tenslotte verongeluk je in jouw zelfgeschapen zinloosheid.

Het leven is niet goed of slecht, het leven is niet zinvol of zinloos, het leven is gewoon het leven en onze persoonlijke interpretaties geven aan ons leven zin of niet. De last van verantwoordelijkheid laden wij zelf op onze schouders zonder te beseffen dat we tevens de juiste hoeveelheid vreugde behoeven om deze last te kunnen dragen.

Sommige van ons kunnen zonder probleem een ander om begrip vragen en anderen zijn heel goed in het zichzelf belonen, maar wanneer dat voor jou niet zo eenvoudig is dan moet je extra opmerkzaam zijn t.a.v. signalen van onvrede. Onvrede duidt erop dat jouw huidige situatie onvoldoende vreugde genereert en onvrede is het eerste signaal.

Je ondervindt geen vreugde en gaat niet meer met plezier naar je werk, je club of naar huis. Allemaal omdat de mate van je verantwoordelijk voelen niet meer overeenstemt met de daarbij voor jou noodzakelijke hoeveelheid vreugde. Dit probleem moet je oplossen of compenseren anders verongeluk je in deze situatie.

Je raakt overspannen en verliest de controle over jouw verantwoording en tenslotte wordt jou, voor jouw eigen bestwil, de verantwoording ontnomen. Na verloop van tijd ga je weer terugverlangen naar jouw “normale” hoeveelheid verantwoording maar als je daarbij niet de passende hoeveelheid vreugde ondervindt dan wordt het een herhaling van zetten. De kunst van het leven bestaat uit het ontdekken van de daarin verscholen vreugde en die vreugde zit in alles verstopt totdat je het een naam geeft.

Aan een lopende band in een conservenfabriek heten alle augurkjes augurk en zijn als woord gelijkvormig. Alléén wanneer je in staat bent om de ware vorm te zien zul je ontdekken dat elke augurk volkomen anders is en dat er geen twee dezelfde zijn. Het woord augurk schenkt geen vreugde maar het herkennen van elke augurk als een wonder der natuur maakt zelfs lopendebandwerk vreugdevol.

Zoek niet de plicht maar de vreugde in elke verantwoording!