De negende weg

De wereld is zoals jij haar waarneemt.
Er is maar één God en dat ben jij,
wanneer je in alles om je heen het goddelijke herkent.

Met deze woorden begint ‘De negende weg’, mijn eerste boek over bewustzijn. Oorspronkelijk was mijn doel, het schrijven van een trilogie over geest, ziel en bewustzijn, maar gaandeweg ontstond al schrijvend een vijfdelige reeks.

De negende weg gaat er van uit dat er vier bestaande wegen zijn, die géén van allen soelaas bieden omdat ze zich bezig houden met het beheersen van één facet van de stof ofwel de vier elementen. De beheersing van het lichaam (fakir / aarde), het gevoel (monnik / water), de ademhaling (yogi / lucht) of de beheersing van gedachten (vuur).

Deze vier wegen vergen enorm veel inspanning en discipline maar zijn niet verlossend. De negende weg raadt ons daarom het volgende aan: “Spreek slechts indien hetgeen je wilt gaan zeggen jouw hart verwarmt. Handel slechts indien de voorgenomen handeling je het gevoel van vreugde geeft. En handel alleen als je er zeker van bent dat deze handeling anderen vreugde bezorgt.”

Deze raad verkort onze ‘negende’ weg aanzienlijk en vormt samen met de begin woorden een ijzersterk handvest voor bewustwording en menswaardigheid. Maar om tot het juiste besef van ons bewustzijn te komen behoeft dit enige toelichting.

‘Het grote misverstand’ eindigt met de zin: “Zolang jij denkt iets te hebben, kun jij niet zijn wie jij werkelijk bent en zolang achter “Ik ben” nog iets komt, kun jij niet begrijpen wat jij werkelijk bent.” Wanneer jij loopt dan besef je dat jouw lichaam loopt, wanneer jij kijkt dan besef je dat jouw ogen iets zien en wanneer jij iets hoort dan horen jouw oren, althans zo hebben we onze werkelijkheid leren ervaren.

Sommige van ons gaan een stapje verder en realiseren zich dat al hun lichamelijke en zintuiglijke waarnemingen in hun hersenen geregistreerd worden. Ook in de neurologie gaat men er van uit dat alles in onze hersenen waargenomen wordt maar tegelijkertijd kent de neurologie helemaal niet zoiets als bewustzijn.

Neurologie gaat uit van meetbare fysiologische en elektromagnetische werkingen zonder rekening te houden met ‘ons’ bewustzijn. Maar daar heeft de mens zelf iets op gevonden door een soort bewustzijnswaarnemer te verzinnen, een plaatsvervangend bewustzijn dat al die gebeurtenissen in de hersenen waarneemt.

Dat er waargenomen wordt leidt geen twijfel maar wie of wat neemt waarachtig waar? Dat er geen mannetjes op de maan zitten weten we ondertussen wel, maar dat er ook geen piepklein mannetje of vrouwtje in onze hersenen zit te kijken en te luisteren naar een soort 3D programma gaat er bij ons maar moeilijk in. Wij geloven namelijk steevast in een soort van waarnemer want hoe verklaren we onze instelling anders.

Hoe verklaren we anders het gevoel van ‘de waarnemer’ van ons eigen leven te zijn? Zolang wij geloven dat er zoiets bestaat als een waarnemer of waarneemster, zolang worden wij door onszelf aan het lijntje gehouden, zolang houden wij ons voor de gek.

Ons lichaam vervult autonoom allerlei taken en wij zijn het waarnemen van ons lichaam en de daardoor uitgevoerde taken. Wanneer het om hartslag, ademhaling of spijsvertering gaat hebben wij geen problemen met ons buiten spel staan. Bij lopen, kijken of horen kunnen wij ons misschien nog wel voorstellen dat het enigszins buiten ons om gaat, maar denken doen we toch echt wel zelf, nietwaar.

Helaas, pindakaas, ook denken behoort niet tot dat wat wij in werkelijkheid zijn. Wij zijn waarnemen puur, wij zijn geen ding, geen waarnemer. Wij nemen voortdurend waar zonder enige vorm van betrokkenheid. Wij zijn het waarnemen dat alles mogelijk maakt omdat niets kan bestaan, ook gedachten niet, zonder waargenomen te worden. De negende weg laat ons beseffen wie wij werkelijk zijn maar zolang jij denkt iets te hebben, al is het maar een gedachte, zolang ben jij een waarnemer of waarneemster in plaats van het waarnemen.

Ook al beweert Herman van Veen dat zijn kippenvel van hem is, jouw kippenvel is niet van jou. Jij, het tijdloze waarnemen, bezit niets dat zich in de tijd openbaart, ook geen gedachten! Jij bent het waarnemen van alles en de wereld is zoals jij haar waarneemt. Er is maar één God en dat ben jij, wanneer je in alles om je heen het goddelijke herkent.